Nie daj się oszukać! Bezpieczne zakupy w sieci

Nie daj się oszukać! Bezpieczne zakupy w sieci.

Dzień dobry, Pani wnuczek miał wypadek, potrzebujemy pieniędzy... Znajome? Bo my mamy wrażenie, że metoda na policjanta czy wnuczka jest już nam wszystkim dobrze znana. Oszuści są jednak bardzo kreatywni i zaskakują nas coraz to nowymi technikami wyrachowanego podstępu. Internet stał się idealnym gruntem dla sprytnych złodziejaszków, można zarejestrować się na dowolnej platformie korzystając z wymyślonych danych osobowych i gotowe! Od dziś zamiast Jan Kowalski nazywacie się Danuta Zając, nikt Was nie zna, nikt nie namierzy Waszego adresu, ani nie dowie się gdzie naprawdę pracujecie. 

Taka perspektywa wygląda obiecująco dla oszusta, to tak jakby podchodził do zbrodni z gotowym alibi. W dobie internetu oczy trzeba mieć szeroko otwarte, w każdej chwili w której decydujemy się na przekazanie komuś pieniędzy. Wiele firm choć wygląda, to wcale nie istnieje w realnym świecie, a nasze pieniądze zasilają portfele złodziei, podczas gdy my oczekujemy na nowy Thermomix.

Rekordowe statystyki w Polsce

Od kilku lat liczby stale rosną, a Polacy są ofiarami cyberprzestępców praktycznie każdego dnia. Duża fala ruszyła w momencie wybuchu pandemii Covid-19, społeczeństwo było osłabione, a wielu z nas było pogrążonych w smutku w tym trudnym okresie. Dodatkowo sytuacja wymagała od nas abyśmy przenieśli swoją pracę, kontakty towarzyskie oraz rozrywkę możliwie jak najbardziej do internetu. Idealne warunki do rozwoju przestępczego biznesu- pomyślał wówczas każdy rzezimieszek. Faktycznie takie były, w 2020 roku skala transakcji oszukańczych wynosiła ok. 260 mln zł, w ciągu kolejnego roku wzrosła nieco ponad 30% stanowiąc już blisko 360 mln zł, a rozpędzona karuzela kręci się po dziś dzień utrzymując tendencje wzrostowe. Jakie triki stosują oszuści, żeby wciąż zarabiać na nieświadomych obywatelach?

Uwaga oszust!

Metody wyłudzaczy potrafią zadziwić, zwykły szary obywatel, który nie pracuje w NASA i nie jest wyjątkowo sprawny w obsłudze komputera praktycznie nie jest w stanie odróżnić czy loguje się na stronę swojego zaufanego banku, czy przekazuje właśnie swoje dane przestępcy, który cieszy się z nowego zarobku pijąc kawę w kafejce internetowej. Świadomość możliwości jakie posiadają przestępcy powinna dwukrotnie wyostrzyć nasze zmysły przed podjęciem jakichkolwiek działań w internecie. Co gorsze nie mówimy tu tylko o zakupach internetowych, momencie w którym przekazujemy nasze środki finansowe. Uwagę należy skupić znacznie wcześniej, popularną metodą pozyskiwania ofiar stał się tak zwany phishing, z angielskiego nazwa przypomina "łowienie". Proces, który może pozbawić Cię oszczędności w minutę. Jak to wygląda?

Przestępca łowi swoje ofiary poprzez rozsyłanie wiadomości e-mail lub sms, które do złudzenia wydają się pochodzić ze znanej Ci strony. To na przykład Twój bank, Twoje konto Netflix lub sklep, z którego co miesiąc zamawiasz swoje ulubione produkty. W wiadomości otrzymujesz informacje, która wymaga od Ciebie zalogowania się na konto, jest to komunikat o konieczności aktualizacji danych, drobnej niedopłacie lub zmianie regulaminu. Kiedy uwierzysz treści i klikniesz w link zalogujesz się swoimi prawdziwymi danymi do fałszywego konta podając jak na tacy swoje dane osobowe przestępcy.

Jak się przed tym uchronić? Zwracaj uwagę na szczegóły w treści maila takie jak błędy ortograficzne i ogólna gramatyka, warto w osobnym oknie otworzyć stronę internetową danej firmy i szczegółowo porównać jej logo. Można też wykonać połączenie telefoniczne do firmy, weryfikując czy faktycznie wymaga się od nas podjęcia działań o które poproszono Cię w mailu. 

Wyłudzał podszywając się pod Lombard

Motywacją do stworzenia tego artykułu były dla nas doświadczenia własne. W ubiegłym miesiącu przekonaliśmy się ile warte jest nasze logo 66, a było warte kilka Thermomixów i bagażnik rowerowy! Pewien delikwent zdecydował się na wkroczenie w świat przestępczości, tworząc na portalu OLX fikcyjne ogłoszenia. Jak to wyglądało?

Pani Grażyna znalazła na OLX korzystne ogłoszenie wystawione przez osobę prywatną, nowy Thermomix zapakowany w fabryczny kartonik. Krótki, czytelny opis no i świetna cena! Nad czym tu się zastanawiać, pomyślała Grażyna- kupuję! Kobieta zdecydowała się na zakup, jednak przezorny zawsze ubezpieczony więc zanim dokonała przelewu chciała skontaktować się ze sprzedawcą.

Co na to oszust? Na taki scenariusz był przygotowany. Odebrał telefon, nawiązał relacje i wzbudził zaufanie. Podtrzymywał kontakt poprzez wymianę wiadomości, aż do czasu podjęcia finalnej decyzji Pani Grażyny.

Rozmawiałam ze sprzedawcą, to miły i uczciwy facet pomyślała, w dodatku nawet obniżył dla mnie cenę... Pani Grażyna kupuje termomix z OLX, a co kupuje nasz oszust?

Kiedy nieświadoma niczego ofiara z uśmiechem czeka na opłacenie nowego zakupu, oszust wybiera dla siebie błyskotki w Lombard 66. Dokonuje zamówienia na identyczną kwotę, na którą naciągnął właśnie Panią Grażyne, korzystając w dodatku z jej danych osobowych w celu uzupełnienia danych do wysyłki. Przy adresie zachował szczególną ostrożność i wybrał doręczenie paczki do paczkomatu. Następie przekazuje Grażynie dane do przelewu- numer konta Lombard 66- tak, aby opłaciła ona jego zamówienie w naszym sklepie. Jaki jest skutek takiego przekrętu?

Pani Grażyna zamówiła, zapłaciła i czeka na Thermomix. Pan oszust również zamówił, zapłacił i czeka na swoje zdobycze, natomiast on w przeciwieństwie do ofiary nie wydał na nie ani grosza. Pracownik naszego lombardu otrzymuje zlecenie na opłacone już zamówienie zatem, pakuje i wysyła je pod podany adres paczkomatu. Oszust odbiera przesyłkę 3 dni później, urywając kontakt z Panią Grażyną. 

Dlaczego oszustowi się udało?

W procesie zakupu Thermomixa Pani Grażyna otrzymała nawet fikcyjną fakturę od oszusta, która dla wielu z nas jest domyślnym potwierdzeniem legalności dokonywanej transakcji. Na fakturze posłużono się nazwą naszego Lombardu co dodatkowo wzmocniło jej wiarygodność. Niestety tak jak wspominaliśmy na początku artykułu, poruszając się po internecie musimy cechować się ograniczonym zaufaniem. Stworzenie fałszywej faktury przez sprawnego oszusta trwa zaledwie kilka minut, jednak pośpiech daje o sobie znać i często możemy rozpoznać podróbkę, jeśli się jej przyjrzymy. Na co zwrócić uwagę?

-format pliku; oczekujemy PDF, unikamy ZIP

-adres nadawcy, warto porównać go z tym widocznym na stronie internetowej firmy

-numer faktury/numer klienta

Przestępcy są sprytni ale popełniają błędy, koniecznością jest stosowanie zasady ograniczonego zaufania. Sprawdzajcie co kupujecie online i potwierdzajcie to dwukrotnie gdy w grę wchodzą większe pieniądze. Kiedy pierwszy raz usłyszeliśmy o metodzie telefonicznej "na wnuczka" też byliśmy w szoku. Z czasem społeczeństwo sięgnęło po edukacje na temat cyberprzestępczości i telefony przestały nas zaskakiwać. 

Co zrobić po fakcie?

Jeśli zdarzyło Ci się paść ofiarą internetowego przekrętu koniecznie powiadom odpowiednie organy ścigania. Każdy incydent tego typu należy zgłosić na policję oraz odpowiednio się zabezpieczyć na wypadek gdyby oszust zapragnął kontynuować wyłudzanie lub wykorzystać nasze dane do innych celów. Po wykryciu oszustwa warto zacząć stosować dodatkowe środki ostrożności, zmienić swoje dane weryfikacyjne lub założyć nowe konto, jeśli jest to potrzebne. Z naszej strony dokładamy wszelkich starań, kontrolujemy każde podejrzane zamówienie, aby uniknąć powielenia sytuacji z minionego miesiąca. Historia Pani Grażyny posłużyła za przestrogę dla innych klientów, udostępnij artykuł swoim znajomym. Nie zapomnij wysłać go też mamie i babci. Wierzymy, że wzajemna edukacja pozwoli nam się uchronić przed takimi oszustami.

Kupuj bezpiecznie, z pewnych źródeł. Nie daj się oszukać.